Chand haftaye pesh ruyi tornigori ruznomai New York Times ba yak matlabe marbut ba Tojikiston barkhurd namudam, ki az soli 1993-i melodist. In matlab az jangi dokhilii Tojikiston naql mekard. Bo didani on, hissiyoti kunjkobi dar man paydo shud va khostam bubinam, ki in ruznoma az ruzi istiqloli Tojikiston va dar zamoni jangi dokhili chi chizhoye roje" ba Tojikiston nashr namuda. Bo didani on matolib mutavajjeh shudam, ki ba"id nest, ki Omriko ham naqshe dar jangi ba Tojikiston tahmil shuda naqshe bozida ast.
Ruzi 7 fevriyye (fevral)-i soli 1992, in ruznoma khabar medihad, ki hukumati Bush (Bushi avval) khostori sur"at bakhshidan ba ta"ini safirhoi jadid ba kishvarhoi Qafqoz va Osiyoi Miyona ast, to az «orzuhoi» Eron dar mintaqa jilavgiri namoyad. Matlab zikr menamoyad, ki Eron homii terurism dar jahon ast va ba jahon khatar mebakhshad. Tibqi ittilo"i hukumati Omriko, Eron kharidori mushak va bumbhoi hastai dar mintaqa ast, ki bozmondahoi Shuravi hastand. Matlab hamchunin menavisad, ki khushbakhtona aksari in kishvarho az lihozi zabon va farhang turkand, na pors va az lihozi mazhab sunni hastand, na shi"a. Taqriban haftaye pas, ruzi 13 fevriyye, raisi jumhur, Bush, bo nakhustvaziri Turkiya, Sulaymon Demirel (Süleyman Demirel), dar mavridi Iroq va rezhimi Saddom Huseyn didoru muloqot menamoyad. Dar in didor tarafayn roje" ba Osiyoi Miyona niz guftugu menamoyand. Omriko khostori on ast, ki Turkiyaro ba unvoni namunai tavsi"a ba Osiyoi Miyona mu"arrifi namoyad. Oqoi Demirel meguyad Osiyoi Miyona ba bunyodgaroii islomi ru nakhohad ovard, chun «onho [kishvarhoi Osiyoi Miyona] kishvarhoi turkzabonand. Az nazari torikhiyu farhangi onho Turkiyaro hamchun namuna meshinosand.» ? hamchunin tasmimi guzarish ba dabirai lotin az tarafi barkhe az in kishvarhoro hamchun qadami muhim arzyobi menamoyad.
Ruze pas az in matlab, guzorish az safari vaziri umuri khorijai Omriko Jeyms Beyker (James Baker), ba Tojikiston nashr megardad. Tibqi in guzorish, Omriko nigaron ast, ki Tojikiston uroniyumi khudro ba Eron metavonad bifurushad. Raisi jumhur, Rahmon Nabiyev, itminon medihad, ki Tojikiston ba har kishvare uroniyumi khudro nakhohad furukht. Oqoi Beyker hamchunin az ravobiti Tojikistonu Eron nigaronii khudro izhor menamoyad va meguyad, ki ejod kardani davlati islomi ishtibohi buzurge khohad bud. Oqoi Nabiyev itminon medihad, ki Eron az nazari ju?rofiyoi ba Tojikiston nazdiki dorad va ba in dalel khostori robitai khub bo Eron ast, vale na khudi u va na nakhbai umdatan rusi zabon az payomi bunyodgaroii islomi khushbin nestand. Oqoi Beyker hamchunin khushhol ast, ki zaboni korguzori dar Tojikiston na forsi, balki rusist. Ruzi 22 fevriyye matlabi in ruznoma ittilo" medihad, ki behtar ast Arabistoni Sa"udi dar kishvarhoi Osiyoi Miyona nufuz doshta boshad, to ki Eron. Jolib in jost, ki imruz salafiho yo khud vahhobiho ba jahon khatar mebakhashand, ki az tarafi Arabistoni Sa"udi pushtiboni meshavand.
Chunin Eronsitezi dar kulli matolibi Nyu Yurk Toymz ehsos meshavad. Pas az chand matlab digar mutavajjeh meshavem, ki jang dar Tojikiston o?oz shuda. Bilokhira, yak nomaye ba dabiri ruznoma az perufesur Richord Feroy (Richard N. Frye) az Donishgohi Horvord (Harvard), ki yak eronshinosi barjastaye hast, ruzi 1 desombr (dekabr) nashr meshavad. Dar in noma, Duktur Feroy az matolibi Nyu Yurk Toymz roje" ba Osiyoi Miyona, bavizha Tojikiston, intiqod menamoyad. ? az jumla menavisad: «Man, ki dar in kishvarho chandin sol zindagi kardaam, fikr namekunam ki mardumon yo davlathoi in kishvarho khostori vus"ati nufuzi khud yo nufuzi islom boshand. Chize, ki onho beshtar az hama mekhohand, sulhu subot ast va porsoni shi"a dar sadadi shi"a namudani sunnihoi Osiyoi Miyona nestand... ba joyi sarzanishi musalmonon yo eroniyon, mo boyad hamkori namoyem...»
Nomai digare ba dabir az yak farde bo nomi Rolf Geruvs (Ralph Groves) ruzi 1 fevriyyei soli 1993 chop meshavad. Navisandai in noma meguyad, ki u dar Donishgohi Kulombiyo (Columbia), Af?onistonro omukhta va na tanho khatari onro mebinad, ki Eron dar Af?oniston, «dar miyoni forsivonu hazorahovu tojikho nufuz paydo kunad, balki hatto dar on suyi rud, dar jumhurii peshini Shuravii Tojikiston. In zanjirai eroni az Eron az vasati ?arb va shimolu sharqi Af?oniston» metavonad yak robitai farhangi, ijtimoi va siyosiro ejod namoyad. Ruzi 7 nuvombr (noyabr) matlabe chop meshavad bo nomi «JAHON: Bozii Duminu [domino] dar Osiyoi Miyona; Charo Hamai Chashmho bar Joyye bo Nomi Tojikiston Dukhta shuda?» Dar in matlab omada, ki islomgaroi dar in kishvar baroi tamomi jahon nigaronkunanda ast. Hamchunin, Omriko nigaron az nufuzi Eron dar in kishvar ast.
In matlab bori digar sobit namud, ki kishvarhoi abarqudrat khohoni vayron namudani Eron hastand. Omriko holo az o?oz medonist, ki Tojikiston zabonu farhangiu nazhodi eroni dorad. Omriko va ?arb ba khotiri on az eroniyon meharosand, chun medonand, ki in kishvar tavonoii onro dorad, ki ba yak abarqudrat tabdil gardad. Kishvari Eron imruz tanho kishvarest dar Khovari Miyona ki siyosati mustaqilro pesh girifta va garoishi kishvare misli Tojikiston ba Eron baroi Omriko nigaronkunanda ast
Text on persian alphabet: http://jaamjam.blogspot.com/
Toggle shoutbox Shoutbox
![]() |
Page 1 of 1
Eronsitezi va Tojikiston
Page 1 of 1